Wypowiedzenie umowy zlecenia
3 listopada 2016
Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe.
23 lutego 2017
Wypowiedzenie umowy zlecenia
3 listopada 2016
Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe.
23 lutego 2017
Oceń artykuł

Czym jest intercyza?

Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje ustrój tzw. wspólności ustawowej. Oznacza to, że przedmioty majątkowe nabyte przez małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej przez każdego z nich osobno wchodzą w skład majątku wspólnego. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy małżonkowie w umowie majątkowej (tzw. intercyza) postanowią ograniczyć bądź też rozszerzyć wspólność majątkową. Mogą oni również ustanowić rozdzielność majątkową, co wiąże się z tym, iż wspólność majątkowa nie powstaje, a każdy z nich działa „na własny rachunek” (przedmioty nabyte przez każdego z nich wchodzą do odrębnych majątków). Umowę taką w trakcie małżeństwa można dowolnie zmienić lub rozwiązać. W sytuacji, gdy zostanie rozwiązana co do zasady powstaje między nimi wspólność ustawowa.

Podział majątku w momencie rozwodu

W przypadku rozwodu byli małżonkowie powinni się zdecydować czy chcą dokonywać podziału majątku, który wspólnie zgromadzili w trakcie trwania małżeństwa. Aby to jednak było możliwe, muszą oni wskazać skład majątku, a także wartość poszczególnych jego składników. Konieczny będzie także wybór sposobu podziału majątku. Omawiane zagadnienia uregulowane są przede wszystkim w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (KRO), gdzie zapisano w art. 31 § 2, że „do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków; środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków; kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. W przypadku, gdy małżonkowie zdecydują się dokonać podziału majątku, uwzględnione przy dzieleniu będą tylko składniki majątku stanowiące ich wspólną własność. Oznacza to, że nie będą dzielone tzw. składniki majątku osobistego, które wymienione są w art. 33 KRO. Należą do nich m. in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, czy też prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.

Kiedy stosuje się sądowy podział majątku?

Podstawowym i najlepszym sposobem dokonania podziału majątku jest umowny podział majątku. Niestety, często zdarza się, że małżonkowie po rozwodzie nie są w stanie dojść do porozumienia. Może wtedy okazać się konieczne dokonanie sądowego podziału majątku. Co do zasady przyjmuje się, że udział każdego z małżonków w majątku wspólnym wynosi 50%. (art. 43 § 1 KRO). Przepisy jednak przewidują w szczególnych okolicznościach odmienne sytuacje. Zgodnie z art. 43 § 2 KRO istnieją dwie przesłanki ustalenia nierównych udziałów. Owe przesłanki muszą wystąpić łącznie – są to ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego. W art. 43 § 3 KRO wskazano z kolei, że przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Nakłady i wydatki przy podziale majątku

Dokonując podziału majątku wspólnego należy rozliczyć nakłady i wydatki, które były poczynione przez każdego z małżonków z majątku osobistego na majątek wspólny, a także z majątku wspólnego na majątek osobisty. Art. 45 KRO stanowi, że każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. W przypadku sądowego podziału majątku, to sąd ma obowiązek ustalić wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty każdego z małżonków. Jeśli chodzi jednak o odwrotną sytuację – zwrot nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku przez uprawnioną osobę z konkretnie wskazanym żądaniem. Warto także zauważyć, że zgodnie z art. 45 § 2 KRO zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

Adwokat Kamila Łukowicz
Adwokat Kamila Łukowicz
Adwokat wpisany na listę prowadzoną przez Okręgową Radę Adwokacką we Wrocławiu, wspólnik w spółce komandytowej. Jest absolwentką Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Od wielu lat z powodzeniem doradza firmom, prowadzi sprawy z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego. Pozostaje do Państwa dyspozycji pod numerem telefonu: tel: 888 603 800