Istotne zmiany w prawach konsumenta

Z dniem 25 grudnia 2014 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 24 czerwca 2014 r.), implementująca dyrektywę 2011/83 w sprawie praw konsumentów. Sama ustawa, jak i zmodyfikowane na jej podstawie przepisy Kodeksu cywilnego, zastąpią dotychczasową regulację sprzedaży z udziałem konsumentów. Konsumenci tym samym będą mogli przeprowadzać procedurę reklamacji na podstawie rękojmi.

Nowa ustawa o prawach konsumenta zakończy byt reklamacji z tytułu niezgodności towaru z umową, który obowiązywał dotychczas konsumentów. Jednocześnie wprowadza możliwość skorzystania z rękojmi uregulowanej w Kodeksie cywilnym.

Obecnie niezależnie od siebie funkcjonują dwa tryby składania reklamacji:

– niezgodność towaru z umową, w przypadku umów zawieranych przez konsumentów z przedsiębiorcami – regulowana ustawą o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej;

– rękojmia, która znajduje zastosowanie do umów pomiędzy przedsiębiorcami – regulowana przepisami Kodeksu cywilnego.

Rękojmia za wady

Szczególnie rewolucyjną zmianą jest wydłużenie długości terminu dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi za wady. Wchodząca w życie ustawa zmienia okres rękojmi z roku do dwóch lat w przypadku rzeczy ruchomych i z trzech lat do pięciu lat w przypadku nieruchomości. Warto zwrócić uwagę na fakt, że 2-letni okres rękojmi będzie miał zastosowanie do wszelkich umów sprzedaży. W świetle nowych przepisów konsumenci będą mogli przeprowadzać procedurę reklamacji na podstawie rękojmi. Oznacza to, ze nie ważne będzie to, czy sprzedającym będzie przedsiębiorca, czy konsument oraz niezależnie od tego, czy kupującym będzie przedsiębiorca, czy konsument.

Co więcej, nowe przepisy mówią o pięcioletnim okresem rękojmi, którym objęte będą wady nieruchomości, czyli także gruntów (zabudowanych lub niezabudowanych). Do tej pory 3-letni okres rękojmi odnosił się jedynie do wad budynków. W praktyce oznacza to, że możliwe będzie dochodzenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wadę nieruchomości, przykładowo polegającą na skażeniu gruntu. Aktualnie nie jest nie jest możliwe a zmiana ta wydaj się być rewolucyjną.

Obniżenie ceny lub odstąpienie umowy

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 560 k.c., kupujący będzie uprawniony do złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca – niezwłocznie i bez nadmiernych dla kupującego – rzecz wymieni lub naprawi. Swoje uprawnienie sprzedawca będzie mógł wykorzystać wyłącznie jednokrotnie. Nie ulegnie zmianie to, że w przypadku nieistotności wady, kupujący nie będzie mógł odstąpić do umowy.

Co więcej, jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanej przez sprzedawcę naprawy żądać wymiany rzeczy albo zamiast wymiany żądać naprawy – chyba że jest to niemożliwe lub wymaga nadmiernych kosztów.

Brak terminu na powiadomienie o wadzie

Przedsiębiorców natomiast może zainteresować fakt, że w znowelizowanych przepisach nie ma terminu na powiadomienie sprzedawcy o wadzie. Do tej pory kupujący miał na to 2 miesiące od momentu pojawienia się wady. Dodatkowo kupującego zobowiązuje się do dostarczenia na koszt sprzedawcy rzeczy wadliwej do miejsca oznaczonego w umowie sprzedaży. Kodeks cywilny przewiduje jednak nowe uprawnienia sprzedawców. Mają oni prawo do dochodzenia naprawienia szkody przez poprzednich sprzedawców, którą ponieśli w następstwie konieczności naprawy bądź wymiany towaru. Odpowiedzialność ta spoczywa na tym poprzedniki, wskutek którego działania lub zaniechania rzecz stała się wadliwa. Dla takich roszczeń przewidziano 6-miesięczny termin przedawnienia, liczony od dnia poniesienia przez niego kosztów w związku z wykonaniem obowiązków wobec konsumenta.

Należy jednak zwrócić uwagę na to, że początkowo po wejściu w życie zmian wciąż funkcjonować będą dotychczasowe dwa reżimy reklamacyjne. Umowy z konsumentami zawarte przed 25 grudnia 2014 r. objęte będą dotychczasowymi przepisami, a umowy zawierane od tego dnia objęte będą przez nowy reżim ustawowy (zgodnie z art. 51 ustawy o prawach konsumenta).