Prawa podejrzanego podczas przesłuchania
24 stycznia 2015
Majątek osobisty małżonka
28 czerwca 2015
Prawa podejrzanego podczas przesłuchania
24 stycznia 2015
Majątek osobisty małżonka
28 czerwca 2015
Oceń artykuł

W prawie polskim spadkobierca nabywa spadek w chwili jego otwarcia z mocy samego prawa (art. 925 k.c.). Instytucją, która pozwala spadkobiercy na wylegitymowanie się swoim statusem przed innymi osobami, jest sądowe stwierdzenie nabycia spadku lub zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

Zgodnie z art. 1025 § 1 k.c., sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Z powyższego przepisu wynika, iż istnieją dwie drogi do stwierdzenia nabycia spadku przez spadkobierców.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku ustala się krąg spadkobierców oraz wielkość przypadających im udziałów. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku składa się we właściwym sądzie spadku, którym będzie sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. W braku powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien określać osobę, po której ma nastąpić stwierdzenie nabycia spadku (tj. osobę spadkodawcy), osoby powołane do dziedziczenia po zmarłym (spadkobierców ustawowych lub testamentowych) oraz tytuł ich powołania do dziedziczenia, a także osoby na których rzecz uczynione zostały zapisy w indykacyjne jak i przedmiot takiego zapisu. Wskazać należy, że sąd spadku wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, chociażby spadkobiercami okazały się inne osoby niż wymienione we wniosku inicjującym postępowanie (art. 677 k.p.c.).

Opłata sądowa od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku wynosi 50 zł. Wniosek może złożyć każdy kto ma w tym interes. W postępowaniu powinny wziąć udział wszystkie osoby wchodzące w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi. Postępowanie przed sądem toczy się w trybie nieprocesowym. Warto także wskazać, że w wypadku stwierdzenia nabycia spadku na podstawie testamentu sąd spadku rozstrzyga samodzielnie kwestię ważności testamentu.

Celem wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku jest jedynie ustalenie kręgu osób dziedziczących po zmarłym, tj. spadkobierców oraz udziałów poszczególnych spadkobierców w całości spadku. Wyjątek w tym zakresie dotyczy zapisu windykacyjnego i jego przedmiotu.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Obok stwierdzenia nabycia spadku w prawie polskim od 2007 r. pojawiła się instytucja alternatywna, a mianowicie akt poświadczenia dziedziczenia sporządzany przez notariusza. Dokumentowanie przez spadkobiercę praw do spadku może więc następować bądź na podstawie postanowienia sądu, bądź na podstawie wydawanego przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.

Akt poświadczenia dziedziczenia notariusz sporządza na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach. Zgodnie z wprowadzonym art. 95a Ustawy Prawo o Notariacie, notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych. Warto zauważyć, że dziedziczenie na podstawie testamentów szczególnych, a także wszelkie kwestie związane ze sporami pomiędzy spadkobiercami wymagać będą w dalszym ciągu rozstrzygnięcia sądu.

Podsumowanie

Akt poświadczenia dziedziczenia, tak samo jak stwierdzenie nabycia spadku przez sąd jest podstawą domniemania, że osoba, która go uzyskała jest spadkobiercą. Pod względem skutków prawnych obie zatem instytucje zostały zrównane.

Stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie aktu dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku (tj. śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Warto również pamiętać, że nie istnieje prawny obowiązek uzyskania stwierdzenia nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia przez spadkobiercę. W pewnych przypadkach jednak uzyskanie takiego stwierdzenia będzie konieczne. Trzeba mieć bowiem na względzie, że bez postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia spadkobierca nie zostanie wpisany w księdze wieczystej jako następca prawny zmarłego właściciela nieruchomości. W sprawach spadkowych warto odezwać się do kancelarii adwokackiej Kamila Łukowicz.

Adwokat Kamila Łukowicz
Adwokat Kamila Łukowicz
Adwokat wpisany na listę prowadzoną przez Okręgową Radę Adwokacką we Wrocławiu, wspólnik w spółce komandytowej. Jest absolwentką Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Od wielu lat z powodzeniem doradza firmom, prowadzi sprawy z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego. Pozostaje do Państwa dyspozycji pod numerem telefonu: tel: 888 603 800