Budowa domu jednorodzinnego bez pozwolenia. Dom bez formalności.

Rada Ministrów przyjęła 5 sierpnia 2014 r. projekt nowelizacji Prawa budowlanego przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, w którym przewidziano m.in. zniesienie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego, co ma bez wątpienia przyspieszyć rozpoczynanie procesu budowlanego.

Zniesienie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego

Projekt nowelizacji zakłada zniesienie wymogu uzyskiwania pozwolenia na budowę i przebudowę domu jednorodzinnego. Tego rodzaju ułatwienie będzie dotyczyć tych budynków, których obszar oddziaływania nie wykracza poza granice działki objętej inwestycją. Konieczne stanie się zatem tylko zgłoszenie budowy z projektem budowlanym oraz dołączenie dokumentów, które są wymagane w trybie pozwolenia na budowę dla tego budynku. Kolejno starosta będzie miał 30 dni na ewentualne wniesienie sprzeciwu od zgłoszenia.

W sytuacji jednak, kiedy inwestor uzna, że jest to dla niego korzystniejsze, projekt pozostawia mu możliwość ubiegania się o uzyskanie pozwolenia na rozpoczęcie budowy lub przebudowy domu jednorodzinnego w trybie pozwolenia na budowę.

Ograniczone formalności dotyczące projektu budowlanego

Według założeń zaakceptowanej przez rząd nowelizacji, w znacznej mierze ograniczone zostaną formalności dotyczące projektu budowlanego. Zniesieniu ma ulec bowiem obowiązek dołączania do projektu budowlanego oświadczeń o zapewnieniu energii, wody, ciepła i gazu oraz o warunkach przyłączenia do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych.

Odstąpiono również od konieczności przedstawienia oświadczenia zarządcy drogi o możliwości połączenia działki, na której będzie obiekt, z drogą publiczną (z wyjątkiem dróg krajowych iwojewódzkich, dla których takie uzgodnienia nadal będą konieczne).

Spełnienie przez budynek warunków w zakresie podłączenia do mediów ma być jedynie weryfikowane na etapie zgłoszenia terminu rozpoczęcia robót budowlanych.

Nowelizacja przewiduje, że inwestor będzie mógł rozpocząć wszystkie roboty budowlane na podstawie decyzji podlegającej wykonaniu, gdy nie ma innych stron postępowania. Wskazać należy, że mowa jest tu o takiej sytuacji, kiedy to inwestor jest jedyną stroną postępowania o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę. Pominięty ma zostać zatem 14-dniowy okres oczekiwania, celem uprawomocnienia się decyzji. Aktualnie roboty budowlane może rozpocząć wyłącznie na podstawie decyzji ostatecznej.

Zlikwidowaniu ma ulec również zgłoszenie o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych. W oparciu o obowiązujące jeszcze przepisy, inwestor, na co najmniej 7 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia robót budowlanych, jest zobowiązany do powiadomienia o tym nadzór budowlany.

Dom bez formalności do 70 m2

Reforma Prawa budowlanego, zapoczątkowana w 2022 roku, wprowadziła znaczące uproszczenia dla inwestorów indywidualnych planujących budowę domu jednorodzinnego. Pod hasłem „Dom bez formalności” wprowadzono szereg zmian, które miały na celu ograniczenie biurokracji oraz skrócenie czasu oczekiwania na rozpoczęcie prac budowlanych.

Zasady programu „Dom bez formalności”

Program „Dom bez formalności” pozwala na budowę domu jednorodzinnego o powierzchni zabudowy do 70 m² bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę. Warunkiem jest zawiadomienie odpowiedniego urzędu – starostwa powiatowego lub urzędu miasta w przypadku miast na prawach powiatu – o planowanym rozpoczęciu robót. W zgłoszeniu inwestor powinien podać termin rozpoczęcia budowy. Po złożeniu takiego zgłoszenia, można od razu przystąpić do prac, nie czekając na zgodę czy reakcję urzędu.

Planowane zmiany w prawie budowlanym

W odpowiedzi na wyzwania i patologie, które ujawniły się po wdrożeniu programu, rząd pracował nad nowelizacją ustawy prawa budowlanego. Głównym celem jest zwiększenie kontroli nad procesem budowlanym, a także zmniejszenie ryzyka samowoli budowlanej. Jedną z proponowanych zmian jest wprowadzenie możliwości sprzeciwu urzędników w sytuacji, gdy zgłoszenie nie zawiera wszystkich wymaganych dokumentów. To oznaczałoby, że urzędnicy mieliby prawo żądać uzupełnienia dokumentacji oraz dokonywać jej weryfikacji pod względem formalnym i merytorycznym, co obecnie jest niemożliwe.

Reforma Prawa budowlanego, choć przyniosła znaczne ułatwienia dla inwestorów, wymaga dalszych korekt, które zabezpieczą zarówno interesy inwestorów, jak i standardy budowlane. Wprowadzane zmiany mają na celu stworzenie systemu, który będzie równoważył potrzeby indywidualnych budowniczych z koniecznością zachowania odpowiednich norm i bezpieczeństwa.