Odstąpienie od umowy oraz jej wypowiedzenie

Stosunek pracy
Stosunek pracy
5 grudnia 2018
Zaprzeczenie ojcostwa
Zaprzeczenie ojcostwa
8 stycznia 2019
Stosunek pracy
Stosunek pracy
5 grudnia 2018
Zaprzeczenie ojcostwa
Zaprzeczenie ojcostwa
8 stycznia 2019
Otwarcie spadku

Otwarcie spadku i jego znaczenie

Oceń artykuł

Powszechne jest przekonanie, że od każdej umowy można odstąpić. Przyjmuje się, że dzięki złożeniu pisemnego oświadczenia rozwiązuje się zawarty kontakt i, mówiąc kolokwialnie, problem z głowy. Nie jest o jednak prawda. Warto wiedzieć, w jakich konkretnie przypadkach możemy zakończyć daną umowę przed czasem.

Prawo do odstąpienia w umowie

W pierwszej kolejności – odstąpić od umowy możemy wówczas, gdy przewiduje to sama umowa, stąd, podpisując jakiś kontrakt, dobrze jest zadbać o umowne prawo do odstąpienia w określonym czasie. Takie uprawnienie można ustanowić dla obu stron bądź tylko dla jednej z nich. Aby je wykonać, konieczne będzie złożenie oświadczenia drugiej stronie. Chociaż przepisy milczą o formie takiego oświadczenia, najlepiej jest sporządzić je na piśmie – i posiadać potwierdzenie złożenia go naszemu kontrahentowi, na wypadek ewentualnych dalszych sporów. Co ważne – możliwe jest uzależnienie odstąpienia od umowy od zapłaty określonej kwoty, tj. odstępnego. Wtedy, aby doszło do skutecznego odstąpienia, należy i złożyć stosowne oświadczenie, i zapłacić tę umówioną kwotę. Jeżeli odstępnego nie zapłacono, wtedy odstąpienie jest bezskuteczne.

W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie. Jak widać, uznanie umowy za niezwartą wiąże się z koniecznością generalnego rozliczenia się stron i zwrócenia sobie wszystkiego, co wzajemnie sobie przekazano.

Możliwość odstąpienia od umowy w przepisach

Po drugie, poza umownym prawem odstąpienia w określonych przypadkach możemy skorzystać z takiego uprawnienia przewidzianego wprost w przepisach. Słowem – niezależnie od tego, co postanowiliśmy w naszym kontrakcie, uzyskamy możliwość odstąpienia od umowy na podstawie jakiegoś przepisu ustawowego. Jest ich w np. Kodeksie cywilnym sporo. Przytoczyć można w tym zakresie regulacje odnoszące się do tak zwanych umów wzajemnych, czyli takich, w których zobowiązanie jednej ze stron jest ekwiwalentem tego, co z kolei musi zrobić w wykonaniu umowy druga strona (np. umowa dzierżawy, umowa leasingu) – np. jeżeli strona obowiązana do spełnienia świadczenia oświadczy, że świadczenia tego nie spełni, druga strona może odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego, także przed nadejściem oznaczonego terminu spełnienia świadczenia. Ponadto, jeśli kupiona przez nas rzecz ma istotną wadę, to również ustawodawca pozwala nam na odstąpienie ud takiej niesatysfakcjonującej nas umowy sprzedaży. Warto zauważyć, że w umowie nie możemy zastrzec, iż ustawowe prawo odstąpienia będzie mogło być wykonane za zapłatą odstępnego. Takiego postanowienie jest dopuszczalne tylko na gruncie umownego odstąpienia.

Odstąpienie a Wypowiedzenie umowy

Jak wskazano, skutek odstąpienia jest taki, że umowa uważana jest za niezawartą. Inny efekt wywiera natomiast wypowiedzenie umowy. Otóż ten sposób rozwiązania umowy skutkuje na przyszłość. Mówiąc prościej, nasz kontrakt będzie postrzegany jako zawarty, a ustanie dopiero po upływie okresu wypowiedzenia czy też w trybie natychmiastowym, jeśli oczywiście tego typu wypowiedzenie będzie dopuszczalne. Wypowiedzenie odnosi się do długotrwałych umów o charakterze ciągłym i również możliwe jest tak umowne rozwiązanie tej kwestii, jak i skorzystanie ze stosownych przepisów. Przykładem takiego ustawowego prawa do wypowiedzenia jest naturalnie wypowiedzenie umowy o pracę czy też wypowiedzenie umowy najmu. Pośród licznych uregulowań, odnoszących się do kwestii najmu, warto wskazać na  takie, zgodnie z którym jeżeli czas trwania najmu lokalu nie jest oznaczony, a czynsz jest płatny miesięcznie, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Warto pamiętać, że wypowiedzenie nie rodzi obowiązku zwrócenia sobie nawzajem wszystkiego, co się uzyskało w toku wykonywania umowy – w przeciwieństwie do odstąpienia od niej.

Przed zawarciem każdej umowy, choćby najprostszej, warto zastanowić się, jakie są potencjalne możliwości jej zakończenia. W przeciwnym razie może nas czekać wiele nieprzyjemności – wszakże nieznajomość prawa szkodzi. Pamiętać trzeba przy tym, że zasadniczo każdy kontrakt można rozwiązać w drodze obustronnego porozumienia, tylko że do tego niezbędna jest zgoda stron, której często brak.

Adwokat Kamila Łukowicz
Adwokat Kamila Łukowicz
Adwokat wpisany na listę prowadzoną przez Okręgową Radę Adwokacką we Wrocławiu, wspólnik w spółce komandytowej. Jest absolwentką Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Od wielu lat z powodzeniem doradza firmom, prowadzi sprawy z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego. Pozostaje do Państwa dyspozycji pod numerem telefonu: tel: 888 603 800