Jak sprawdzić, czy umowa jest „dobra”?

To, czy umowa jest „dobra”, jest pojęciem względnym. Dla jednej strony dany kontrakt może być szalenie atrakcyjny, a już dla drugiej – szalenie nieopłacalny. Sprawdzenie umowy wymaga pogłębionej analizy i znajomości sytuacji danej strony, ale są pewne punkty, na które szczególnie należy zwrócić uwagę.

Sprawdź formę umowy

Po pierwsze, trzeba sprawdzić, czy forma umowy jest prawidłowa. Wiele umów może być zawarte nawet ustnie czy w sposób dorozumiany, inne jednak wymagają specjalnej formy (np. formy pisemnej czy formy aktu notarialnego). Przykładowo, zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu spółek handlowych zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Niekiedy niedochowanie wymogu formy umowy będzie skutkować jej nieważnością!

Zweryfikuj kontrahentów

Po drugie, należy zweryfikować, czy na pewno kontrahenci mogą zawrzeć daną umowę. Zwłaszcza w przypadku spółek prawa handlowego, fundacji, stowarzyszeń bądź wspólnot mieszkaniowych konieczne jest uprzednia kontrola, czy aby na pewno dana osoba może reprezentować taki podmiot. Takie dane znajdziemy np. w rejestrze przedsiębiorców KRS.

Załatw wszystkie zgody

Po trzecie, bywa  również tak, że do dokonania danej czynności prawnej wymaga się zgody jakiegoś podmiotu trzeciego. Przykładowo – do czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków, której dokonuje jeden z małżonków, wymagana jest zgoda drugiego małżonka. Jeśli nie zostanie udzielona, to ważność danej umowy z ależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka (art. 37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Uprość umowę

Po czwarte, lektura umowy nie powinna sprawiać nam trudności. Jeśli postanowienia umowne są dla nas niejasne, niezrozumiałe i zagmatwane, to znak, że trzeba je uprościć. Im bardziej skomplikowany język umowy, tym większe ryzyko późniejszych sporów. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe, ale niekiedy strony same nieumiejętnie komplikują łączący je kontrakt, co jest źródłem potencjalnych konfliktów.

Czy umowa reguluje główne obowiązki stron?

Po piąte – trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy umowa w sposób wystarczający reguluje główne obowiązki stron. Gdy idzie o tzw. „umowy nazwane” (np. najmu, sprzedaży, leasingu), to w razie nieuregulowania jakiejś kwestii umownie, w rachubę wchodzą regulacje Kodeksu cywilnego bądź innej ustawy. Warto jednak najważniejsze kwestie zawrzeć już  w umowie, tak aby jasne było, jak ją wykonać, a nie poszukiwać każdorazowo odpowiedzi w tekście ustawy. Co ważne – część postanowień umownych nie może pewnych kwestii regulować inaczej, niż powszechnie obowiązujące przepisy, ponieważ może to czynić taki zapis bezskutecznym.

Ureguluj odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązań

Po szóste, korzystnie jest uregulować odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązań i uprościć dochodzenie ewentualnych roszczeń. Można, zamiast odszkodowań lub obok nich, skupić się na karach umownych czy wprowadzić wyższą niż ustawowa stopę odsetek za opóźnienie. Warto też jasno określić warunki zakończenia umowy – to na tym tle często dochodzi do sporów sądowych!

Regulacje dotyczące rozwiązywania sporów

Po siódme, dobra umowa powinna zawierać regulacje dotyczące rozwiązywania sporów. Niejednokrotnie można w umowie wprost zapisać, jaki sąd będzie władny rozpoznać sprawę, czy też konieczne etapy polubownych negocjacji. Oczywiście nie zawsze będzie to konieczne, ale zwłaszcza przy większych przedsięwzięciach warto o tym pamiętać.

Do sprawdzenia umowy i ocenienia jej skutków dla danej osoby konieczne są wiedza i doświadczenie. To z kolei gwarantuje adwokat, który specjalizuje się w prawie zobowiązań!