Przemoc w rodzinie – znęcanie się fizyczne lub psychiczne

Przemoc to jednorazowe lub powtarzające się działanie lub zaniechanie, które narusza prawa i/lub dobra osobiste ofiary. Zawsze ma charakter umyślny, sprawca podejmuje swoje działania bezpośrednio w celu wyrządzenia krzywdy. O przemocy mówimy, gdy dotyczy osób najbliższych tj. współmałżonek, dzieci, rodzeństwo, rodzice, dziadkowie, wnuki itd. Narażeni na atak są także małoletni oraz osoby nieporadne ze względu na stan zdrowia fizycznego (wiek, choroba obłożna, kalectwo) lub psychicznego (upośledzenie umysłowe, niedorozwój, choroba psychiczna). Ofiarą paść może także osoba zależna od sprawcy z różnych przyczyn na przykład w miejscu pracy czy podczas zawierania umów cywilnoprawnych. Sprawca posiada przewagę fizyczną, psychiczną czy materialną.

Formy przemocy

Formy przemocy są różne, kodeks karny ich szczegółowo nie definiuje. Charakteryzują się tym, że doprowadzają pokrzywdzonego do utraty życia, zdrowia, naruszenia jego godności, nietykalności cielesnej lub wolności (w tym seksualnej). Do działań tych zaliczamy: wyśmiewanie, szydzenie, okazywanie braku szacunku, poddawanie stałej krytyce, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi, bicie, popychanie, kopanie, duszenie, parzenie, wymuszanie pożycia seksualnego, głodzenie, zmuszanie do picia alkoholu lub zażywania środków odurzających. Aby czyny te miały znamiona przestępstwa powinny przynosić ból fizyczny, cierpienia moralne lub oba jednocześnie.

Jednorazowe uderzenie w twarz

Z reguły są to działania wielokrotnie powtarzane (w różnych formach) lub incydentalne, ale o dużej dotkliwości, wyjątkowo brutalne i bezlitosne. Dlatego jednorazowe uderzenie w twarz nie jest znęcaniem się, a uszkodzeniem ciała i podlega pod inny paragraf (art. 217 k.k.). To samo dotyczy sytuacji, gdy działania mają charakter wymienny między dwoma osobami. Wówczas również nie mamy do czynienia ze znęcaniem się.

Artykuł 207 Kodeksu karnego

Polskie prawo ściga sprawców tego rodzaju przestępstw na mocy artykułu 207 Kodeksu karnego. Nie ma znaczenia czy przybrało ono charakter fizyczny czy psychiczny. Zawiadomienie należy zgłosić na najbliższym komisariacie policji lub w prokuraturze w formie ustnej lub pisemnej. Jest ścigane z oskarżenia publicznego. To oznacza, że stróże prawa zobowiązani są do niezwłocznego przeprowadzenia odpowiedniego postępowania, którego celem jest wykrycie, a następnie ukaranie sprawcy.

Konsekwencje prawne za znęcanie się

Ustawodawca przewidział winnemu karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, a przy szczególnym okrucieństwie zwiększył wymiar od roku do 10 lat. Szczególne okrucieństwo to zadawanie dużych i nieuzasadnionych cierpień i fizycznych i psychicznych. Jeśli natomiast skutkiem przestępstwa będzie próba targnięcia się na własne życie przez ofiarę, kara pozbawienia wolności wyniesie od 2 do 12 lat.