Czy zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia?

Roszczenia majątkowe, co do zasady, ulegają nieubłagalnemu przedawnieniu. Oznacza to, że po upływie takiego terminu dłużnik może skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczenia wierzyciela. Bieg przedawnienia przerywa się, a po przerwaniu biegnie na nowo, przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Czy zawezwanie do próby ugodowej wywołuje taki skutek?

Koszty przy próbach ugodowych

O zawezwanie do próby ugodowej – bez względu na właściwość rzeczową – można zwrócić się do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika, a w braku podstaw do ustalenia tej właściwości – do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania albo siedziby wzywającego. Po zmianach w procedurze cywilnej, które weszły w życie 7 listopada 2019 r., w wezwaniu należy zwięźle oznaczyć sprawę i przedstawić propozycje ugodowe (w razie niedochowania tych warunków, wzywający zostanie wezwany do uzupełnienia braków w trybie art. 130 KPC). Jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kos ztów wywołanych próbą ugodową. Zaś gdy przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie wzywającego, który wniósł następnie w tej sprawie pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw lub zarzuty od nakazu zapłaty, uwzględni koszty wywołane próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Pamiętajmy przy tym, że zmienił się wymiar opłaty od takiego wniosku i opiewa ona obecnie na piątą część opłaty (przykładowo – gdy opłata od pozwu w takiej sprawie wyniosłaby 1.000,00 zł, wniosek o zawezwanie do próby ugodowej kosztować będzie 200,00 zł).

Sąd Najwyższy a posiedzenie pojednawcze

Sąd Najwyższy wskazał, że złożenie wniosku o przeprowadzenie posiedzenia pojednawczego przerywa bieg przedawnienia i terminu zawitego (por. np. wyr. z dnia 03.06.1964 r., II CR 675/63, Legalis). Taki pogląd prezentowany jest raczej bezspornie. Pamiętajmy jednak, że są od niego wyjątki! W wezwaniu do próby ugodowej należy jedynie zwięźle oznaczyć sprawę, a więc nie musi ono być więc tak ściśle sprecyzowane jak pozew. Tym niemniej zawezwanie, które nie stwarza podstaw do ustalenia wysokości roszczenia i jego wymagalności, nie może być traktowane jako zdarzenie powodujące przerwę biegu przedawnienia (wyr. SN z 10.08.2006 r., V CSK 238/06, LEX). Jednocześnie zdaniem Sądu Najwyższego nie ma racjonalnych podstaw do przyjęcia wykładni, że drugie (czy kolejne) zawezwanie do próby ugodowej nie zmierza bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia, a celem takiego kolejnego zawezwania zawsze będzie jedynie przerwanie biegu przedawnienia. Zawezwanie do próby ugodowej jest czynnością przerywającą bieg przedawnienia, jeżeli stanowczo nie ustalono, że przedsięwzięto ją bezpośrednio w innym celu niż wskazany w art. 123 § 1 pkt 1 KC (wyr. SN z 28.01.2016 r., III CSK 50/15, LEX). Istnieją jednak orzeczenia, które zakładają, że tylko raz może dojść do przerwania biegu przedawnienia przez takie zawezwanie (tak np. wyr. SA w Warszawie z 06.04.2014 r., I ACa 12/14, LEX).

            Odpowiadając zatem na pytanie postawione we wstępie – zasadniczo zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia. Żadna zasada nie jest jednak absolutna. Nie dość precyzyjne zawezwanie nie wywrze oczekiwanego skutku, a nasze roszczenie przedawni się. Formułując pisma procesowe, warto skorzystać z pomocy adwokata!